دبیر کمیته پزشکی فدراسیون کوهنوردی

عضو کمیسیون پزشکی فدراسیون جهانی کوهنوردی

مدیر مسئول انجمن پزشکی کوهستان ایران

 

دنیای عمودی
برداشت عوام از ارتفاع وبیماریهای ارتفاع
مناطق مرتفع
برداشت مردم از ارتفاع بلند
ارتباط فشار بارومتریک با ارتفاع
افزایش گردشگران وافزایش شیوع بیماریهای ارتفاع

مکانیسم ارتفاع زدگی:

کاهش فشار هوای محیط ---- کاهش سهمی اکسیژن ---- افزایش جریان خون اندامها از جمله مغز و ریه ها ---- نشت مایعات از عروق در اندامها ---- ادم بافتی در اندامها از جمله اندامهای تحتانی ،مغز وریه ها

سه طیف مختلف بیماری ارتفاع:

بیماری حاد ارتفاع،ادم مغزی،ادم ریوی

AMS(Acute Mountain Sickness)

HACE(High Altitude Cerebral Edema)

HAPE(High Altitude Pulmonary Edema)

هم هوایی=تطابق:

علائم عدم هم هوایی:

خواب سبک

بروز علائم ارتفاع زدگی یا بیماری حاد ارتفاع

 

تطابق بدن با ارتفاع:

افزایش تعداد ضربان قلب

افزایش تعداد تنفس

افزایش حجم خون درجریان عروق(پلی سایتمی)با اثرات مثبت ومنفی

افزایش ترشح هورمون اریتروپوئتین

افزایش ظرفیت عملکرد ریوی(افزایش عمق تنفس)

 

بیماری حاد ارتفاع: یاAMS

زمان بروز: 6 تا 12 ساعت پس از استقرار در ارتفاع

 

علائم:

سردرد

تهوع

استفراغ

سرگیجه

بی اشتهایی

بی خوابی

خواب سبک

 

بهبودی:پس از  1 تا 3 روز استقرار در ارتفاع (هم هوایی)

 اختلالات وابسته به ارتفاع:

ادم محیطی: بیشتر در دست و صورت واندامهای تحتانی.نسبت زن به مرد 2/1 – در افراد مبتلا به AMS تا 18% شایعتر

درمان : ضرورتی ندارد.دیورتیک اندیکاسیون مصرف ندارد.

 

خونریزی شبکیه:



با شیوع 30% در ارتفاع 5000 متر به بالا
علت : پر خونی دیسک بینایی
عوامل بروز:صعود سریع , پلی سایتمی و پر خونی,فشار بالای داخل چشم,مانور والسالوا مثل سرفه و زور زدن
علامت :اکثرا بدون علامت,ویا با نقص میدان بینایی
درمان : لزومی ندارد ,گاه کاهش ارتفاع, گاه دگزامتازون موثر است.بمرور زمان در عرض 2 ماه بهبود می یابد.

اختلالات خواب:



خواب سبک
بیدارشدنهای مکرر
سردرد در خواب
تنفس دوره ای
علائم طی زمان بهتر میشود.

اختلالات سیستم عصبی:

بعلت بروز اختلال در جریان خون مغزبه طرق مختلف:

اختلالات ایسکمیک و کم خونی های موضعی
هموراژیک(خونریزی های موضعی در مغز)
ترومبوتیک(بروز لخته های خون)
اسپاستیک(انقباض عروقی)

علت: افزایش غلظت خون
علائم بیماران:کوری موقتی وگذرا
بیحسی های موقتی ویکطرفه
فلج های یکطرفه
درمان : کاهش ارتفاع,آسپیرین,دگزامتازون                                                              

میگرن:

در ورزش کوهنوردی بعلت شرایط خاص و عوامل مختلف شیوع میگرن بیشتر میباشد.

 

شرایط و علل بروز:

خستگی

اشعه آفتاب

تشنگی

گرسنگی

تغییر شرایط عادی زندگی

مسافرت

 

ترومبوزها:

مغزی،ریوی،محیطی(وریدی)

ریسک فاکتورها:

افزایش غلظت خون

کم آبی وبی آبی

خستگی وخستگی مفرط

افزایش ارتفاع

سرما

کاهش فعالیت فیزیکی

پیشگیری و درمان:

حفظ فعالیت منظم اندامها

جلوگیری از سرما(هیپو ترمی ویخ زدگی)

آب کافی

اکسیژن

کاهش ارتفاع

 

مشکلات روحی وروانی:

 

اضطراب

حساس شدن

عصبانیت زودرس

هذیان

توهم

نگرانی

تغییر روحیات وخلق و خوی

میل به مرگ

سرفه ارتفاعات بلند(سرفه های خومبو)
وآبریزش بینی:

علت:

سردی هوا

خشکی هوا

تنفس دهانی

تنفس سریع

 

پیشگیری و درمان:

استفاده از کلاه طوفان

استفاده از هوای گرم ومرطوب

 

عوارض :

حتی تا شکستگی دنده ها

اثر عوامل عفونی:

 

شیوع عفونتها

 

افزایش حساسیت به عفونتهای ویروسی وباکتریایی

 

اختلال در ترمیم بافتی:

تاخیر در بهبودی بیماریها

 

تاخیر در ترمیم بریدگیها

 

تاخیر در بهبودی زخمها

 

قابل توجه:

عدم کوتاه کردن ناخنها در قبل و حین برنامه

حداقل یک هفته تبل از شروع برنامه ناخنها را کوتاه کنید.

مراقبت خود در بکارگیری از لوازم برنده وتیز

 

پس رفت ارتفاع:

افزایش بی اشتهایی وبی اشتهایی مفرط

 

کاهش وزن پیشرونده

 

تحلیل جسم و روح